-
1 sum
I 1. fuī, esse1) быть, существовать (pericla, quae non sunt PS)omnes qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt C — все (те), которые существуют, которые существовали которые будут существовать2) происходить, совершаться, приключаться, бывать, случатьсяsenatus hodie fuerat futurus C — сенат должен был собраться (заседание сената должно было состояться) сегодняsolis defectio fuit C — произошло солнечное затмение3)а) быть налицо, быть в наличии, иметьсяflumen est Arar, quod in Rhodanum influit Cs — есть река Арар, которая впадает в Роданut nunc quidem est C — при нынешних, по крайней мере, обстоятельствахsunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere C — есть (люди), которые (т. е. некоторые) не решаются высказывать то, что думают; или с conjct.sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem possis H — существуют слова и звуки, посредством которых ты мог бы унять это страданиеб) редко est = suntest, quibus Eleae concurrit palma quadrigae Prp — есть (такие), которые в Элее оспаривают первенство в состязании квадриг4) быть верным, действительнымsunt ista C — да, это такest, ut dicis C — ты правильно говоришь(verum) esto C — но, допустим5) быть, находиться (Romae, ruri, in foro, apud exercitum, ante oculos C)mons Jura est inter Sequanos et Helvetios Cs — гора Юра находится между областями секванов и гельветовcertum non habeo, ubi sis aut ubi futurus sis C — я точно не знаю, ни где ты находишься, ни куда собираешьсяapud aliquem esse C — быть у кого-л. в гостяхtotum in eo est (ut) C — всё дело в том (что, чтобы)ab aliquo esse Ter etc. — происходить от кого-л. или C держать чью-л. сторонуpro aliquo esse C — считаться кем-л.6) пребывать, тж. состоять в браке, находиться в связи ( cum aliquā Ter)est ubi... C — бывает, случается, что...est quod T, C или cur... C — есть причина тому, что...7) содержаться, быть написаннымexemplum litterarum, in quo erat illas undĕcim esse legiones C — копия письма, в котором было сказано, что этих легионов было одиннадцать8) изредка являться, приходить9) состоятьcreticus est ex longā et brevi et longā C — кретик (критский стих) состоит из (слогов) долгого, краткого и долгого10) длиться, продолжаться (obsidio triginta dies fuit L)11) принадлежать, быть присущим, свойственнымei morbo nomen est avaritia C — имя этой болезни — алчностьalicujus militiae vacatio est C — кто-л. свободен от военной службы12) находиться в зависимости, зависетьnon est in medico semper, relevetur ut aeger O — не всегда во власти врача исцелить больного13) обстоятьres ita est Sl etc. — так обстоит дело14) значить15) с dat. быть, служить, способствовать, приноситьaliquid alicui est laudi Nep — что-л. кому-либо приносит славуsaluti esse C, Cs — способствовать спасению, быть на благо16) относиться, касаться17) с dat. gerundii быть (при)годным, подходящимsolvendo C (или aeri alieno L) esse — быть платёжеспособным18) в pf. больше не существовать, погибнутьfuimus Troes, fuit Ilium V — нет уж нас, троянцев, нет больше Илионаsive erimus, seu nos fata fuisse volent Tib (pl. = sg.) — буду ли я жив, или судьбе будет угодно, чтобы я погиб2. как глагол-связка (verbum copulativum)1) быть, служить, являться, представлять собойnos numerus sumus H — мы представляем собой массу (толпу)2) с gen. poss. принадлежать, быть присущим, быть признаком, свойством ( domus est patris C)temeritas est florentis aetatis C — отвага — свойство цветущего возрастаquid hoc sit hominis? Pl (негодующе) — что это за человек такой?hominum, non causarum toti erant L — (римляне в то время) были преданы личностям, а не делам (принципам)4) надлежать, подобать, быть обязанностьюadulescentis est majores natu revereri C — юноше надлежит почитать старших по возрасту5) с gen. gerundivi служить, способствоватьea, quae diutinae obsidionis tolerandae erant L — то, что помогало (могло помочь) выдержать длительную осаду6) с gen. и abl. qualit. иметь, обладать7) в sg. + gen. составлять, образовывать, состоять8) стоитьager nunc multo pluris est, quam tunc fuit C — (это) поле стоит теперь много дороже, чем стоило тогдаvestimenta, quae vix fuissent decem sestertiorum Pt — носильные вещи, которые стоили никак не больше 10 сестерциев9) быть важным, иметь значениеest, ubi damnum praestet facere, quam lucrum Pl — бывает, что (бывают такие случаи, когда) убыток приходится предпочесть прибыли. — см. тж. futurusII sum Enn = eum III sum- приставка = sub- -
2 opus
I eris n.1) работа, труд, занятие, деятельность, профессия, функция, задача (rusticum Pl, Ter, Col; militare Su; servile L)in o. se collocare Pl — наняться на работуo. censorium C — функция цензораo. facere Pl, Col, C etc. — работать, строить, заниматься полевыми работами и т. д.2) строительство, постройка, военное сооружение3) (тж. o. metallicum или metalli Dig) горнопромышленный труд, рудничная работа (in o. damnari PJ)4) фортификация, сооружение укреплений (miles in opere occupatus Cs)5) действие, результат действия ( hastae O)prompsit e pharetrā duo tela diversorum operum O — (Купидон) вынул из колчана две стрелы различного действия6) усилие, напряжениеmagno opere C etc. — весьмаnimio opere C etc. — слишком7) ручной труд, человеческое искусство ( locus naturā et opere munītus Cs)8) стиль, образец, тж. замысел9) произведение, творение, соз(и)дание, работа, труд ( opera magnifica atque praeclara C)o. marmoreum O — мраморная статуяo. pistorium CC, PM, Pt — хлебопекарное изделие, печенье10) литературное произведение (o. Sophoclēum C)o. exigere O — закончить поэму (книгу)II opus n. indecl.потребность, надобностьo. est — нужно, следует (aliquā re, реже alicujus rei, aliquam rem или aliquid)emas non quod o. est, sed quod necesse est Cato ap. Sen — покупай не то, что (просто) нужно, а то, что необходимоquid tibi pecuniā o. est? PS — зачем тебе деньги?quanti argenti o. est? L — сколько денег нужно?properato o. est C — нужно поторопитьсяauxilio mihi o. est C — я нуждаюсь в помощиquid verbis o. est? Pl, Ter к — чему (лишние) слова?temporis o. est ad aliquid L — необходимо время для чего-л.si quid o. est C — в случае надобностиquae o. sunt Cs — необходимые (нужные) мероприятияomnia enumerare o. non est C — незачем перечислять всёIII Opūs, ūntis f.Опунт, главн. город опунтских локров (на берегу Эвбейского залива) L, O
См. также в других словарях:
PUER — I. PUER aliquando idem, quod Servus. Cicero, l. 1. ad Attic. Ep. 12. Nam Puer festivus, Anagnostes noster Sositheus, decesserat, meque plus, quam servi mors debere videbatur, commoverat. Quo referenda Festi verba: Quintipor, servile nomen… … Hofmann J. Lexicon universale
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
Список латинских фраз — В Викицитатнике есть страница по теме Латинские пословицы Во многих языках мира, в том числе в … Википедия
EUROPA — I. EUROPA Graece Εὐρώπη, item Εὐρώπεια, nomen poematis seu operis epici Clementi memorati, qui ex Εὐρωπείας versus citat, auctore non nominato. Hieronymus. una cum Βουγονία, id Eumelo tribuit. Sed et hâc inscriptione Nicandri poema fuit. Et… … Hofmann J. Lexicon universale
MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox … Hofmann J. Lexicon universale
CONSTANTINUS I — I. CONSTANTINUS I. Magnus, Constantii Chlori Caesaris et Helenae fil. Crispi et Minerviae pater, dein Faustae, filiae Maximiniani Herc. Maritus. A Galerio, Romae in vinculis detentus, inde feliciter evasit in Britanmam, ubi Imperator proclamatus… … Hofmann J. Lexicon universale
LUCRETIUS Carus (T.) — T. LUCRETIUS Carus poeta synchronus Tullii et Terentii Varronis, etsi paulo antiquior. Scripsit libros 6. De rerum natura, in quibus Epicurum, et Empedoclem sequitur. Id opus plerique a M. Cie. emendatum volunt, quum auctor id ipsum imperfectum… … Hofmann J. Lexicon universale
TESSERA — I. TESSERA Militaris, Plamaedis inventum, Plin. l. 7. c. 56. tabella erat inscripta, quae Sole occiduô a Tribuno accepta ferebatur ad signorum Principes, rursumque ad Tribunum redibat, unde is omnibus datum esse signum cognoscebat, necedum se… … Hofmann J. Lexicon universale
EPINICIA — I. EPINICIA Graece Ε᾿πινίκια, carmina erant epipompeutica, haud absimilia Paeanibus, nisi, quod his gratulabantur Diis immortalibus, pro victoria, in proeliis obtenta; illa autem, in certaminibus, victori canebantur. Cuiusmodi sunt omnia… … Hofmann J. Lexicon universale
TYPOGRAPHIA — quae unicum est contra tineas et blattas, omnis eruditionis inimicas, remedium: quamque cum omnibus veterum inventis, certare facile posle censet Ioh. Bodinus, Meth. Histor. c. 7. non Saturnum, ut S. Cyprianus, de Idolis libr. sensisle videtur:… … Hofmann J. Lexicon universale
TEMPLA — loca dicuntur publica, im Dei honorem erecta, eiusque cultui destinata. Alias Sacrae Aedes, Fana, Delubra, Basilicae, etc. quae tamen voces, rem accuratius pensiculanti, non unum idemque penitus designant. Clemens, cui Eusebius astipulatur, non… … Hofmann J. Lexicon universale